Hoe doen andere sectoren het?

‘Regeren is vooruitzien’

Op zijn bureau ligt het Spoorboekje van TVMS. Ook heeft hij zich duidelijk verdiept in de website. Eén ding is hem daarbij opgevallen. ‘De bal ligt in jullie sector vooral bij de werkgevers. In onze branche is de verantwoordelijkheid uiteindelijk bij de vakman zelf komen te liggen. Het gaat immers om zijn of haar toekomst.’

Samenleving stelt hogere eisen

In de spoorsector werkt het waarschijnlijk anders, maar toch is dit een interessante gedachtegang. Ook onze vaklieden moet het zelf een zorg zijn dat ze geschikt blijven voor de arbeidsmarkt, niet alleen hun werkgevers. De arbeidsmarkt verandert in snel tempo. Van Hemsbergen: ‘De eisen die de samenleving stelt, gaan omhoog. Je ziet steeds meer een angst om afgerekend te worden en daarom wil men risico’s verkleinen. Er worden steeds hogere eisen gesteld aan kwaliteit. Als je een fout maakt, sta je meteen op de voorpagina van de krant. Jullie in de spoorsector weten daar alles van. Hoe ga je daarop reageren?’

Welke kant wil ik op?

Van Hemsbergen ziet in zijn eigen branche dat mensen zich steeds meer zelf verantwoordelijk voelen voor hun opleiding. ‘Er is jarenlang over gepraat, maar nu is er via de cao een opleidingsbudget voor individuele medewerkers. Bij indiensttreding stellen we onze medewerkers direct de vraag hoe ze er zélf voor zorgen dat ze geschikt blijven voor de arbeidsmarkt.

Dat besef van eigen verantwoordelijkheid begint nu door te dringen. En dat is ook nodig want de voorspelling is dat in onze bedrijfstak dertig tot veertig procent van de banen gaat verdampen. Toen ik me dat realiseerde, ben ik workshops gaan geven om de maatschappelijke ontwikkelingen te duiden. Wat betekent dit nu voor de markt, voor onze organisatie en voor jou? Dat noopt mensen na te denken over de vraag welke kant ze zich op willen ontwikkelen als ze zien aankomen dat hun huidige afdeling op zal houden te bestaan. In onze branche wordt dat anno 2016 niet meer gezien als ‘probleem’ van alleen de werkgever.’

Kaf is van koren gescheiden

Regeren is vooruitzien. Van Hemsbergen: ‘Ongeveer acht jaar geleden werden wij geconfronteerd met de voorschriften van de Wet Toezicht Verzekeringsbedrijf. Dat overviel ons destijds. We moesten het accent verleggen van het ‘slim’ verkopen van verzekeringen aan onze achterban naar het ontwikkelen van de inhoudelijke vakbekwaamheid van onze mensen. Die draai hebben we gemaakt en dat heeft de kwaliteit binnen de sector sterk verbeterd. Het kaf is van het koren gescheiden. Mensen oefenen hun vak in de praktijk uit en houden hun kennis bij via scholing. Daarvoor hebben we nog steeds een eigen opleidingsinstituut, dat inmiddels onderdeel is van het NCOI. De docenten daar komen uit de bedrijfstak en zien het als een eer dat ze vakbroeders mogen opleiden.’

Innovatief en creatief

Terug naar TVMS. Uit zijn eigen praktijk geeft Van Hemsbergen de tip mee om ook binnen de individuele bedrijven begeleidingsbijeenkomsten te organiseren voor cursisten. ‘Dat werkt bij ons erg goed. Niet alle medewerkers gaat het leren even gemakkelijk af. Zeker niet als het praktijkmensen zijn. Deze bijeenkomsten plannen we vaak aan het eind van de dag, van vijf tot zeven uur, met een broodje erbij. Even gezamenlijk de stof doornemen, mensen een handje helpen.’

Ik kan me voorstellen dat dit voor de vaklieden van het spoor ook geldt. Het zijn mensen die misschien liever vooral met hun handen werken. Wees dus innovatief als je deze groep enthousiast wilt maken voor vakmanschapsontwikkeling. Ga nadenken over creatieve manieren om de stof voor mensen te ontsluiten, via cartoons of digitale hulpmiddelen. En je hebt gangmakers nodig. Mensen binnen de sector die erin geloven en dat ook uitdragen. Pas dan zal de kanteling echt plaatsvinden.’