Focus op vakbekwaamheid in plaats van certificaten

Op dit moment is er weinig uniformiteit in de scholing van monteurs die in de spooromgeving werken. Zo heeft een treinbeveiligingsmonteur gemiddeld 15 certificaten, die elke drie tot vijf jaar vernieuwd moeten worden met een herexamen, terwijl een monteur Baan niet gecertificeerd hoeft te worden. Dit roept vraagtekens op. “Daarnaast kost de huidige methodiek van certificeren nodeloos veel geld en examenstress zonder dat het meer vakmanschap oplevert”, vertelt Henk Roodhardt, die namens ProRail lid is van de stuurgroep Technisch Vakmanschap. “Doelstelling van een nieuwe eigentijdse manier van vakmanschapsontwikkeling waardoor het technisch vakmanschap van de monteurs verder wordt vergroot. Daarom zijn we samen met de aannemers, Railcenter en railAlert dit programma gestart.”

Meer plezier en trots

Dat de spoorsector daar beter van wordt staat voor Iwan van der Veer, architect van Technisch Vakmanschap en in dit kader voorzitter van de kenniskring Baan, als een paal boven water. “Daarbij denk ik allereerst aan de faalkosten. Die zullen sterk teruglopen. Maar ook het aansturend vermogen zal verbeteren. Ik ben van mening dat mensen met meer plezier en trots hun werk zullen gaan doen als ze weten waarom ze dingen doen en de nut en noodzaak ervan inzien. Dan gaan ze groeien in hun vakbekwaamheid.”

Randvoorwaarde voor het slagen van Technisch Vakmanschap is het goed definiëren op welk niveau mensen in het vakmanschap staan. “Het maakt hierbij niet uit of je werkt bij de aannemer, een inhuurbedrijf of dat je ZZP’er bent. De door de sector geformuleerde eisen op het gebied van vakbekwaamheid en het opleidingsontwerp zijn hiervoor het uitgangspunt. Het gaat dan om basis- en kopopleidingen voor de techniekvelden Baan, Kunstwerken en Treinbeveiliging.

“Maar daarmee ben je er nog niet”, weet Iwan. “Je moet ook veel dingen inrichten om te zorgen dat dit geheel werkt. Denk daarbij aan hoe je gegevens gaat registreren, hoe je monitort en wat de auditfilosofie is. Ook moeten we nog kijken hoe we het vakmanschap precies gaan borgen in de contracten met de aannemers.”

Leermeesters

In de nieuwe manier van opleiden spelen leermeesters een centrale rol. Om leermeesters goed aan de slag te krijgen is allereerst noodzakelijk dat de bedrijven hun leerorganisatie goed inrichten. En dat zij de rollen van leermeesters en praktijkbegeleiders goed vorm gaan geven. “Leermeesters zorgen ervoor dat mensen het vak in de praktijk kunnen leren en aan de hand van goede praktijkopdrachten. De leermeester organiseert, faciliteert, corrigeert en monitort dat proces. Hij moet dus met zorg gekozen en benoemd worden en het moet iemand uit de praktijk zijn, met veel ervaring.”

Over vijf jaar staat Technisch Vakmanschap als een huis, verwachten Henk en Iwan. “De bedrijven hebben hun leerorganisatie dan draaiende. Mensen willen dan weer graag in de spoorsector werken, omdat ze weten dat in die sector in mensen wordt geïnvesteerd. En niet onbelangrijk: ook de reizigers worden er blij van. Want het voornaamste doel is dat de treinen op tijd rijden.”

NB: Ook een artikel over Technisch Vakmanschap op jouw intranet? Laat het ons hier weten!