FAQ

Technisch Vakmanschap is de nieuwe manier van vakmanschapsontwikkeling in de spoorsector. Met eigentijdse leermiddelen word je optimaal voorbereid op jouw toekomst. Na het afronden van je basisopleiding specialiseer je je in bouw, onderhoud of storingen. En wie weet tot Technisch Leider. Omdat je het best leert tijdens je werk, is alles afgestemd op de praktijk. Waar een leermeester en een leerbegeleider van Railcenter jou begeleiden tot vakman. Je toont je vakbekwaamheid aan door te laten zien wat je kunt. En het bezoeken van vakdagen waarmee je samenwerkt aan de ontwikkeling van de spoorsector. Op deze manier werken we samen om jouw vakmanschapsontwikkeling nog beter op de dagelijkse praktijk aan te sluiten.

We willen het vakmanschap binnen de spoorsector verbeteren. Dit doen we door te werken met goed opgeleide en gekwalificeerde mensen. Hierdoor worden de faalkosten verlaagd en de veiligheid en beschikbaarheid van het spoor geborgd.

We hebben op het moment de volgende opleidingen die bestaan uit verschillende modules:

• Kunstwerken: Basisopleiding is gereed, aan de vervolgopleidingen wordt gewerkt.
• Baan: Entreeopleiding voor nieuwkomers in het vak volgt rond in 2019; de basisopleiding zal in 2019 worden ontwikkeld; de ontwikkeling van de kopopleidingen Projecten, Onderhoud, storingen, specialisme en TL-Baanvolgen in 2020.
• Treinbeveiliging: Hiervoor zijn nog geen opleidingen in het kader van Technisch Vakmanschap beschikbaar. In 2019 wordt de basisopleiding treinbeveiliging ontwikkeld.

Binnen Technisch Vakmanschap komen de volgende opleidingen:

• Kunstwerken: voor vaste en beweegbare kunstwerken de basisopleiding, de kopopleiding onderhoud en storingen mechanisch en onderhoud en storingen elektrisch, Technisch Leider.
• Baan: entreeopleiding, basisopleiding, kopopleiding voor bouwen, onderhoud en storingen, specialismen en Technisch Leider.
• Treinbeveiliging: basisopleiding, kopopleiding voor bouwen, onderhouden en storingen, specialismen en Technisch Leider.

Zoek je een opleiding in een ander vakgebied (bijvoorbeeld Ondergrondse Infra, Veiligheid of Energievoorziening)? Kijk dan op de website van Railcenter.

Nee, zo lang je in de spoorsector blijft werken neem je je portfolio met behaalde diploma’s, vakbekwaamheidsbewijzen en vooral je aantoonbare ervaring mee. Wel is het noodzakelijk dat op de nieuwe werkplek ook een ervaren collega en een praktijkbeoordelaar is.

Een portfolio is een digitale map. In deze map houd je je ontwikkeling tot vakman en je ervaring bij. Met je portfolio kun je aantonen dat jouw kennis en vaardigheden op orde zijn. Bijvoorbeeld: je bent naar een vakdag geweest. Het bewijs daarvan voeg je toe aan je portfolio. In de loop van de tijd wordt je portfolio steeds voller, het betekent dat jouw vakmanschap dus ook groeit.

In het portfolio registreer je:

• De resultaten van de intake (verplicht)
• Registratie van toets resultaten (verplicht)
• Registratie van gemaakte ervaringsuren (facultatief, te bepalen door het bedrijf)
• Individuele praktijkbeoordeling (verplicht)
• Vakdagen (verplicht)
• Tussentijdse bijscholing (facultatief, te bepalen door het bedrijf)

Ja. Technisch Vakmanschap geldt als je werkzaam bent in één of meer van de volgende vakgebieden: Kunstwerken, Treinbeveiliging of Baan.

Borging is een voorwaarde voor het slagen van Technisch Vakmanschap. Nadat je een opleiding met goed resultaat hebt afgerond ontvang je van Railcenter een bewijs van vakbekwaamheid. Dat leidt automatisch tot een vermelding op je DVP. Om de geldigheid van het bewijs van vakbekwaamheid te borgen dien je jaarlijks deel te nemen aan een zogenaamde vakdag. Deze wordt georganiseerd door Railcenter. Daarnaast dien je jaarlijks een praktijkbeoordeling te ondergaan. Voldoe je aan beide eisen, dan blijft je vakbekwaamheidsbewijs geldig. ProRail toetst via audits of de bedrijven voldoen aan de eisen. Anders gezegd: ProRail controleert of de bedrijven beschikken over vakbekwame medewerkers. Er wordt nog nagedacht over de wijze waarop de controles in de praktijk kunnen plaatsvinden.

Het ontwikkelen van een nieuw opleidingsprogramma brengt altijd investeringen met zich mee. Een deel van de ontwikkelkosten wordt gefinancierd door ProRail. Het resterende deel moet middels een extra toeslag door de sector worden opgebracht. De verrekening van de toeslag zal als volgt worden uitgevoerd: voor het eerste product dat een medewerker van de aannemer afneemt uit het programma Technisch Vakmanschap geldt een toeslag van 700 euro. Zo worden de kosten naar rato over alle afnemers verdeeld. Het heffen van deze toeslag is van tijdelijke aard. Zodra de voorfinanciering is terugverdiend, stopt deze heffing.

Je laat al je diploma’s en certificaten zien. Samen met de leermeester (inhoudsdeskundige) neem je ook je werkervaringen en je inzet van het afgelopen jaar door. Daarnaast toetst een ervaren collega (leermeester) in hoeverre je al vakbekwaam bent. Dat gebeurt aan de hand van vakbekwaamheidseisen. In overleg met jou bepaalt de leermeester op welke vakbekwaamheidseisen jij je verder kunt ontwikkelen. Dat wordt vastgelegd in een leerovereenkomst. In die overeenkomst staan afspraken over wat je nog kunt leren en op welke wijze je dat kunt doen.

Jazeker! De leermeester (inhoudsdeskundige) kijkt naar wat je al weet en kunt. Dit doet hij aan de hand de vakbekwaamheidseisen en door jou aangereikte bewijzen (diploma’s, certificaten en werkervaring). Hij bepaalt dan de eventuele vrijstellingen.

Een intake is een gesprek met je leermeester (inhoudsdeskundige). En soms zit er nog een andere collega of een leerbegeleider van Railcenter bij. In dat gesprek wordt vastgesteld wat je nog moet leren en hoe je dat het beste kunt aanpakken. De afspraken worden vastgelegd in een leerovereenkomst en opgeslagen in het portfolio.

De intake is bedoeld om vast te stellen wat je nog moet leren en voor welke opleidingen je bent vrijgesteld. Na de intake weet je dan of je nog moet leren om jouw vakmanschap verder te ontwikkelen. En als dat zo is, wát je dan moet leren.

De intake vindt plaats bij het bedrijf, door een leermeester en mogelijk een derde persoon.

Jij en een leermeester (inhoudsdeskundige) van jullie bedrijf.

Een vrijstelling is het opheffen van de verplichting om een opleidingsonderdeel te volgen. Je krijgt een vrijstelling als je kunt aantonen dat je al voldoet aan de vereiste vakbekwaamheidseisen.

Ja, op voorwaarde dat je voldoet aan de vakbekwaamheidseisen die horen bij jouw werk.

Nee, alleen als je heel andere werkzaamheden (in een ander vakgebied) gaat doen moet je opnieuw beginnen. Als je binnen de spoorsector blijft werken en vergelijkbaar werk hebt, ga je gewoon verder waarmee je bezig was: het versterken van je vakmanschap.

Geometrie-slijper is een specialisme. Je bent als geometrie-slijper in het bezit van de basisopleiding Baan. Dat moet je kunnen aantonen. Daarnaast dien je te voldoen aan de vakbekwaamheidseisen van de ‘geometrie-slijper’. Voldoe je daar ook aan? Dan hoef je geen opleiding meer te volgen. Je houdt je voortgang bij in je portfolio en gaat naar de jaarlijkse vakdag. Voldoe je niet aan de eisen? Dan volg je de ‘geometrie-slijper’ opleiding.

Je bent vakbekwaam als je voldoet aan de vakbekwaamheidseisen en daarmee de vereiste praktijkvaardigheden zelfstandig uit kunt voeren. Dat stelt de leermeester (inhoudsdeskundige)met jou vast. Hij kan een collega of de leerbegeleider van Railcenter raadplegen.

De praktijkbeoordelaar en de leermeester (inhoudsdeskundige) samen. Dit doen ze jaarlijks. Ze kunnen de leerbegeleider van Railcenter raadplegen en de andere mentoren/praktijkbegeleiders/praktijkbeoordelaars die je begeleid hebben. Jaarlijks bepaalt de praktijkbeoordelaar of je nog steeds voldoet aan de vakbekwaamheidseisen; dat is verplicht; zonder praktijkbeoordeling vervalt de geldigheid van je vakbekwaamheidsbewijs. Op basis van de praktijkbeoordeling volgt een individueel (bij)leerplan voor het komende jaar. Zowel het plan als de uitvoering van het plan is traceerbaar in het portfolio.

Voldoe jij aan de vakbekwaamheidseisen en is dat getoetst (met voldoende resultaat)? Dan ben je bevoegd de betreffende werkzaamheden uit te voeren.

De leermeester (inhoudsdeskundige) is een door het bedrijf aangewezen medewerker die jou begeleidt om je vakmanschap te behalen en te behouden. Hij coördineert het leren, kan beoordelen of iemand vakbekwaam is, voert de intakegesprekken en zorgt dat er voldoende begeleiding is zodat jij goed kunt leren tijdens het werken. Hij maakt met jou en de leerbegeleider van Railcenter afspraken over de opleidingen die je moet volgen, de praktijkopdrachten die je moet uitvoeren en de toetsen die je moet maken. Het kan zijn dat de leermeester in jouw bedrijf een andere benaming heeft. Elk bedrijf is daar vrij in.

De leerbegeleider werkt bij Railcenter en is verantwoordelijk voor de goede uitvoering van de basisopleiding. Hij kan ook andere opleidingen uitvoeren. Hij doet dit altijd in nauw overleg met jou en de leermeester.

De praktijkbeoordelaar is degene die je beoordeling doet die noodzakelijk is om je certificaat Technisch Leider te halen of te behouden. Hij/zij beoordeelt of je aan de certificeringseisen die railAlert stelt voldoet. De beoordeling vindt plaats tijdens het uitvoeren van jouw werkzaamheden.

Ja, er is straks voor alle techniekvelden een Technisch Leider. Vanwege wetgeving kan de benaming per techniekveld anders zijn. Bijvoorbeeld voor EV heet de Technisch Leider Werkverantwoordelijke.

Door aan te tonen dat je alle vakbekwaamheidseisen (binnen jouw vakgebied) beheerst en door het volgen van de benodigde opleidingen. Je leermeester (inhoudsdeskundige) moet daar van overtuigd zijn. Uiteindelijk moet je een examen afleggen en word je gecertificeerd door railAlert.

In een storingsploeg moet er altijd een Technisch Leider aanwezig zijn.

In PRC 00036 is vastgelegd dat de Technisch Leider onder de verantwoordelijkheid werkt van een erkende aannemer, hij kan dan ook werkzaam zijn bij een inleenbedrijf.

Dat bepaalt de leermeester. Hij toetst (soms laat hij dat door een ander doen) tijdens het intakegesprek met jou of jij voldoet aan de gestelde vakbekwaamheidseisen die horen bij het werk dat jij doet of gaat doen.

Het werk verandert regelmatig. Bijvoorbeeld door wet- en regelgeving. Je kennis en vaardigheden raak je snel kwijt als je niet regelmatig oefent en laat zien dat je het kunt. Je bent nooit uitgeleerd! Door te blijven leren verbeteren we het vakmanschap en voorkomen we fouten en ongelukken.

Een leerovereenkomst (een soort contract) wordt gesloten tussen jou en de leermeester en de leidinggevende van het bedrijf waarvoor je werkt. In de leerovereenkomst leggen jullie samen vast wat je nog moet leren en hoe dat het beste aangepakt kan worden. Het gaat hierbij om niet alleen om opleidingen maar ook om leren in de praktijk, als jij aan het werk bent. Er staat ook in wie jou gaat begeleiden bij het uitvoeren van praktijkopdrachten.

Opdrachten waarmee je tijdens je werkzaamheden oefent en laat zien dat je bepaalde vaardigheden onder de knie hebt. De opdrachten voer je soms onder begeleiding en soms zelfstandig uit. Dat laatste bepaalt de leermeester, in overleg met jou.

Na het afronden van de basisopleiding bij Railcenter ga je verder met het maken van praktijkopdrachten onder begeleiding van jouw praktijkbegeleider.

Dit zijn de ervaringsuren/praktijkuren die je in de betreffende techniek en/of onderdeel uitvoert. Met deze ‘ervaringsuren’ toon je aan dat regelmatig belangrijke taken uitoefent. Vergelijk het met een chirurg: als deze maar 2 x per jaar een hartoperatie uitvoert dan laat je je toch liever opereren door zijn collega die de operatie 100 x per jaar uitvoert. Deze praktijkervaring kan vastgelegd worden in het portfolio. Dit kan van belang zijn om vast te stellen in hoeverre iemand inzetbaar is voor bepaalde taken.

Een jaarlijkse Scholingsdag waarin je met vakgenoten leert over ontwikkelingen in jouw techniekveld. Je wisselt met elkaar kennis uit, je kunt vaardigheden oefenen en je bent na de vakdag op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen. En dat verrijkt je vakmanschap.

Je mag zelfstandig die activiteiten uitvoeren waarvoor je bent opgeleid. De nieuw te leren vaardigheden voer je alleen uit onder verantwoordelijkheid van een ervaren collega, mentor of leermeester.

We proberen zoveel mogelijk rekening te houden met de luwe periodes bij het inplannen van de opleidingen.

Alleen de veiligheidstaken (bijvoorbeeld de technisch Leider) worden nog gecertificeerd. Voor de kritische taken gaat de certificering vervallen. Voor ieder ander geldt dat oude certificaten worden meegenomen tijdens het intakegesprek. Op basis van de behaalde certificaten en je aantoonbare actuele ervaring krijg je vrijstelling voor de opleiding. Er volgt een overgangsperiode.

Je houdt als Technisch Leider je certificaat in stand door deel te nemen aan de jaarlijkse vakdag en een jaarlijkse praktijkbeoordeling en de daaruit volgende (bij)scholingsafspraken. Deze vakdag(en) is/zijn verplicht. Het deelnamebewijs is onderdeel van het portfolio.

Een portfolio is een digitale map. In deze map houd je je voortgang in je werk en opleidingen bij. Met je portfolio kun je aantonen dat jouw kennis en vaardigheden in orde zijn. Bijvoorbeeld: je bent naar een vakdag geweest. Het bewijs daarvan voeg je toe aan je portfolio. In de loop van de tijd wordt je portfolio steeds voller, het betekent dat jouw vakmanschap dus ook groeit.

In overleg met je leermeester (inhoudsdeskundige) vul je het portfolio met nieuwe bewijzen. Dit doe je (bij voorkeur) in een digitale vorm, je kunt je bewijzen uploaden zodat de leermeester (inhoudsdeskundige) deze kan beoordelen.

Met het portfolio toon je voortdurend je vakmanschap aan. Jouw ontwikkeling tot vakman, of anders gezegd, jouw vakmanschap wordt zo zichtbaar voor anderen.

De kenniskring die over jouw techniekveld gaat, heeft bepaald wat belangrijk is voor jouw vak. In de kenniskring zitten mensen van ProRail, Railcenter en aannemers. In de praktijk bespreek je met de leermeester (inhoudsdeskundige) wat je moet doen om jouw portfolio te vullen. Hij weet precies wat daarvoor nodig is.

Een jaarlijkse Scholingsdag waarin je met vakgenoten leert over ontwikkelingen in jouw techniekveld. Je wisselt met elkaar kennis uit, je kunt vaardigheden oefenen en je bent na de vakdag op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen. En dat verrijkt je vakmanschap.

Ja, die is verplicht voor alle monteurs binnen de vakgebieden Kunstwerken, Baan en Treinbeveiliging. Voor Kunstwerken en Baan zullen in 2019 de eerste vakdagen georganiseerd worden; voor Treinbeveiliging zal dit in 2020 of 2021 het geval zijn.

Als je de vereiste praktijkvaardigheden zelfstandig uit kunt voeren. Feitelijk ben je nooit klaar, je kunt en je moet altijd blijven leren, je vak bijhouden en aantonen dat je je vak beheerst.

Ja. Technisch Vakmanschap geldt als je werkzaam bent in één of meer van de volgende vakgebieden: Kunstwerken, Treinbeveiliging of Baan.

Kenniskringen Kunstwerken, Baan en Treinbeveiliging.