Autonomie en meesterschap wakkeren motivatie aan

Hans Herweijer opent de bijeenkomst en licht toe waar we deze ochtend aan werken. Tijdens de start op 28 oktober jl. zijn tien thema’s behandeld die cruciaal zijn voor het slagen van het programma. Deze thema’s vormen de ruggengraat van het programma en worden tijdens de verdiepingssessie vandaag én die op 17 februari verder uitgediept.

Hans benadrukt dat bedrijven die vakmanschap ontwikkelen, meteen óók werken aan de invulling van andere eisen waar hun bedrijf aan moet voldoen (denk aan kwaliteitsprocedures zoals ISO en VCA).

Tot slot benoemt Hans dat er op allerlei plekken en sectoren in het land ontwikkeling van vakmanschap ontstaat. Zoals in de tankopslag, waar de Vereniging van Nederlandse Tankopslagbedrijven (Votob) samen met de hele sector een eigen opleiding heeft ontwikkeld. Hij geeft daarmee het woord aan Simone van Wilgen die kartrekker was van dit programma, en vanochtend onze gastspreker is.

Eigen vakopleiding

‘De tankopslagbedrijven hadden gebrainstormd over vakmanschap’, begint Simone te vertellen. ‘En de conclusie daarvan was, dat het anders moest. Er moest een ‘eigen’ vakopleiding komen, en die moesten we als sector zelf gaan ontwikkelen. Op dat punt haakte ik aan, en we zijn meteen aan de slag gegaan. Maar waar begin je? Hoe krijg je alle aanwezige kennis en vaardigheden in lesmateriaal gevat? Hoe financieren we het, en hoe krijgen we de hele sector mee, inclusief de ZZP’ers?’

Enorm tempo

‘We hebben één jaar voorbereidingstijd gehad en in het volgende jaar de complete opleiding gebouwd. Inclusief praktijkonderdelen, digitale modules etc. We hadden een enorm tempo, met elke maand een ontwikkelsessie, samen met alle operators. Onze businesscase was om binnen 5 jaar uit de kosten te zijn. Wat blijkt? De inschrijvingen voor de opleiding (waarmee we het terugverdienen) lopen storm! Zoals het nu lijkt, zijn we binnen een jaar al uit de kosten.’

Ikea

Simone noemt twee succesfactoren. Als eerste het Ikea-effect: Ikea laat ons een stukje van haar werk doen, namelijk het in elkaar sleutelen van de meubels. Je zou denken dat we daarom liever onze meubels ergens anders kopen of gaan afdingen op de prijs. Maar wat blijkt? We vinden het geen nadeel, het geeft ons juist een goed gevoel! Het is bewezen dat we iets waardevoller vinden als we het zelf hebben gebouwd.

Motivatie 3.0

De tweede succesfactor noemt ze ‘motivatie 3.0’, namelijk de intrinsieke motivatie die is aangeboord bij de deelnemers aan het Votob-proramma. Motivatie 3.0 wordt aangewakkerd als we een gevoel van autonomie, meesterschap of zingeving ervaren. Bij 2.0 gaat het juist om belonen en straffen. Dat gebruiken we nog steeds, want het werkt. Maar… we ondermijnen er de motivatie 3.0 mee. Daarom is het zinvol om te heroverwegen en het anders te gaan organiseren. Door bijvoorbeeld motivatie 2.0 alleen nog in te zetten voor routinematige zaken.’

Simone daagt ons uit om vandaag na te denken over de vraag hoe we als deelnemers aan het TVMS-programma de eerste stap kunnen zetten om de intrinsieke motivatie in onze sector aan te boren.

Vakteams

Na deze inspirerende lezing gaan de vakteams aan de slag. Vakteam 1A houdt zich bezig met de thema’s Leermeester en Toetsen in de praktijk. Bij het thema Leermeester wordt het belang van goede mensen en goede middelen benadrukt. Leermeesters zijn zelf ook vakmensen! Bij toetsen in de praktijk is de hamvraag: hoe beoordeel je vakmensen? Hier heb je enerzijds een goede methodiek nodig, anderzijds moet je ook gewoon afgaan op je intuïtie. Benadrukt wordt dat P&O hierbij betrokken moet worden.

Vakteam 1B denkt na over de thema’s Profiel technisch vakman en Nulmeting huidig vakmanschap. Het profiel van de vakman gaat over een rol en staat los van functies zoals een CAO die omschrijft, zo vindt dit vakteam. Er moeten ‘gradaties’ komen in vakmanschap. De vergelijking wordt gemaakt met de zorg, waar onderscheid is tussen bevoegd en bekwaam. Daar is bovendien een verpleegkundige zelf verantwoordelijk voor het op peil houden van zijn ervaring/vlieguren en moet dat ook zelf aantonen.

Bij de nulmeting is het zaak de technische prestaties scherp in beeld te krijgen en daarnaast de competenties van de vakman, zoals leiderschap en communicatieve vaardigheden. Verder is het van belang om tijdens de nulmeting ook te toetsen waar de desbetreffende medewerker zelf heen wil (intrinsieke motivatie).

Vervolgafspaken

We spreken met elkaar af dat we, voordat we deze uitkomsten delen op 31 maart a.s., een keer extra bij elkaar komen. De meest geschikte datum hiervoor is 17 februari ’s ochtends. Elke deelnemer ontvangt hiervan nog persoonlijk bericht.